การเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลัง

เทคนิคการเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลัง
โดย อาจารย์ไพรัตน์ เลื่อนไธสง
Pairat Luanthaisong
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์
โทร 043-841128 ปรับปรุง 2551

1.พันธุ์ที่แนะนำในปัจจุบันคือ
1. พันธุ์ระยอง3 พันธุ์ระยอง60 พันธุ์ระยอง90 พันธุ์ระยอง5 พันธุ์ระยอง72 พันธุ์เกษตรศาสตร์50 หรือห้วยบง 60 แต่ละพันธุ์มีข้อดีข้อเสียใกล้เคียงกัน ท่อนพันธุ์ต้องใช้จากต้นที่มีอายุ 8-12 เดือนขึ้นไป ตัดเหง้าออกใช้ส่วนต้นจะดีกว่าปลาย ท่อนพันธุ์ยาวประมาณ 30-40 ซม.และปลูกตั้งตรงมีตาฝังดินประมาณ 7-12 ตา เคล็ดลับท่อนพันธุ์ต้องสมบูรณ์สดและมีอายุเกิน 8 เดือนใช้ส่วนแก่เท่านั้น มีข้อแนะนำในการใช้ท่อนพันธุ์ยาว 50 ซม.แล้วฟันตาออก 5-9 ตาในส่วนที่จะปลูกลงดินจะให้ผลผลิตสูงขึ้น(ปลูกมันแบบคอนโดที่ชัยถูมิ) แต่บางท่านไม่แนะนำให้เฉือนตาเพราะใช้แรงงานมากและยังไม่มีผลทดลองชัดเจน ปลุกได้เลย

2.การเตรียมดิน
ไถด้วยผาน3 ให้ลึก ทิ้งดินไว้ 25-30 วันให้วัชพืชเกิด หรือไถแล้วอาจฉีดด้วยปุ๋ยน้ำชีวภาพ 1 ลิตร ผสมกากน้ำตาล 1 ลิตร น้ำ 200 ลิตร ต่อพื้นที่ 1 ไร่ หรือ หว่านด้วยปุ๋ยชีวภาพแห้ง 100 กก./ไร่(4 กระสอบปุ๋ย) และปุ๋ยคอก 20 กระสอบเพื่อเร่งวัชพืชให้งอก แล้วไถพรวนด้วยผาน 7 อีก 1-2 ครั้ง ตามความเหมาะสม จะลดปัญหาวัชพืชได้มาก คราดแล้วยกร่องเตี้ยๆ 30-50 ซม. ร่องห่างกัน 1 เมตร ปลูกห่างกัน 80ซม.- 1 เมตร แต่ถ้าใช้เครื่องจักรทำงานแนะนำ ระยะห่างแถว 120 ซม. ระยะระหว่างต้น 80 ซม. จะทำงานสะดวก การเพิ่มอินทรีย์วัตถุในดินร่วมกับปุ๋ยชีวภาพจะทำให้ได้ผลผลิตสูง การเพิ่มแกลบ 1คันรถอีแต๋น/ไร่จะดีมากในดินทราย หรือใช้ขี้ไก่ปนแกลบ

3.ฤดูปลูกและวิธีการปลูก
สามารถปลูกได้เกือบตลอดปี แต่ที่นิยมปลูกมีอยู่ 2 ช่วง คือ
1. ต้นฤดูฝน ปลูกประมาณเดือนเมษายน - มิถุนายนปลูกบนสันร่องโดยปักท่อนพันธุ์ตั้งตรงหรือเอียงให้ลึก5-10 ซม. ท่อนพันธุ์ยาว 30-40 ซม. การแช่ท่อนพันธุ์ในน้ำ 1-2 ชั่วโมงก่อนปลูกจะเพิ่มความงอกได้ดี(หรือปุ๋ยน้ำชีวภาพ)
2. ปลายฤดูฝน ปลูกประมาณเดือนกันยายน - พฤศจิกายน ปักท่อนพันธุ์ตั้งตรงให้ลึกไม่น้อยกว่า 20 ซม.ปกติใช้ท่อนพันธุ์ 1,600-2,500 ท่อน/ไร่ ขึ้นกับระยะปลูก

การใส่ปุ๋ยและบำรุงดิน ระวัง! อย่าลืมใส่ปุ๋ยเคมีดินต้องมีความชื้นเพียงพอ
แนะนำให้ใส่ปุ๋ยที่มีสัดส่วนของไนโตรเจน : ฟอสฟอรัส : โปเตสเซี่ยม 2:1: 2 หรือให้ใช้ปุ๋ยดังนี้
1. ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 25 กก./ไร่ ผสมปุ๋ยยูเรีย 9 กก./ไร่ และโปแตสเซี่ยมคลอไรด์ 9 กก./ไร่
2. หรือใช้ปุ๋ยสูตรใกล้เคียงที่หาได้ง่ายในท้องตลาด เช่น 16-16-8 อัตรา 50 กก.ไร่ ก็ได้ ใส่ปุ๋ยเมื่อมันสำปะหลังอายุ 1-2 เดือน ขณะใส่ดินต้อง มีความชื้นโดยขุดหลุมใส่ 2 ข้าง ระยะพุ่มใบแล้วกลบดิน
3. ปุ่ยพืชสดแนะนำปลูกปอเทือง หว่านเพื่อไถกลบใช้เมล็ดประมาณ 3-5 กิโลกรัมต่อไร่ อายุ 40-50 วัน ไถกลบ แต่จะมีปัญหาต้นทุนค่าไถค่าปลูก ควรทำเมื่อดินเสื่อมมาก
4. ใส่ปุ๋ยปูนโดโลไมท์ 50-200 กก./ไร่ ปรับสภาพดิน หรือ ใช้ ร็อคฟอสเฟต(0-3-0) 50-100 กก./ไร่ ลดดินเป็นกรดเพิ่ม ธาตุอาหารพืช หรือใช้ภูไมท์ซัลเฟต 50-100 กก./ไร่ปรับสภาพดินให้มีความเป็นกรด-ด่าง 6.0-7.5
5. ใช้ปุ๋ยคอก 1000-1500 กก./ไร่ เพิ่มความสมบูรณ์ของดิน หรือปุ๋ยหมักแบบชีวภาพ 200 กก./ไร่
6. ในกรณีที่ปลูกพันธุ์ที่ตอบสนองปุ๋ยเคมีได้ดี ควรเพิ่มปุ๋ยเคมีอีก 25-50 กก./ไร่ เช่น ระยอง 3 ระยอง72 ห้วยบง60
7. เพิ่มอินทรีย์วัตถุในแปลงปลุก เช่น เปลือกมันจากการเพาะเห็ด แกลบ ฟาง พร้อมฉีดพ่นด้วยปุ๋ยน้ำชีวภาพ หรือ อีเอ็ม การรองก้นหลุมปลูกหรือร่องปลูกด้วยปุ๋ยชีวภาพ หรือปุ๋ยคอกจะให้ผลผลิตสูง
8. มีปัญหาดินขาดสังกะสี เช่นดินเป็นด่างจัด ดินแคลเซี่ยมสูง ให้ชุบท่อนพันธุ์ด้วยปุ๋ยสังกะสี (ซิงค์ ซัลเฟต) ละลายน้ำในอัตรา 0.4 กก. ต่อน้ำ 20 ลิตร เป็นเวลา 15 นาทีก่อนปลูก (ไม่ค่อยพบในอีสาน)

4.การกำจัดวัชพืช
ใช้แรงงานคนกำจัดวัชพืช 2 ครั้ง เมื่ออายุ 1 และ 2 เดือนหลังปลูก ดูตามสภาพระวังการใช้ยาฆ่าหญ้าเป็นอันตราย ต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมแต่เกษตรกรมีปัญหาแรงงาน จึงต้อฃใช้ตามคำแนะนำของผู้ผลิตอย่างเคร่งครัด หรือหลีกเลี่ยง

5.การเก็บเกี่ยว
อายุที่เหมาะสมประมาณ 10-12 เดือน หลังขุดหัวแล้วควรรีบส่งโรงงานโดยเร็วไม่ควรทิ้งไว้เกิน 4 วัน
การเก็บรักษาต้นพันธุ์ เว้นที่ไว้โดยไม่เก็บเกี่ยวใช้ทำเป็นแปลงพันธุ์ประมาณ 1 ส่วน ใน 10 ส่วน ของพื้นปลูกเพื่อจะได้ใช้ต้นพันธุ์สด หรือ ปักท่อนพันธุ์ ที่ยังไม่ตัดเป็นท่อนสำหรับปลูกในแนวตั้ง ปักไว้ในร่ม กลบโคนด้วยดิน จะรักษาท่อนพันธุ์ได้ 20-30 วัน